Sürekli Ertelemekten Kurtulma Yolları

Hepimiz bir şeyleri sürekli erteliyoruz bu doğru. Bazılarımız çok, bazılarımız az da olsa bunu yapıyor. Kimimiz sık kimimiz daha seyrek. Aslında beynimizin gerçekte neden bir şeyleri ertelemeye gerek duyduğunu öğrenip bu ertelemeleri önemli ölçüde azaltmak yada kontrol etmek istemez miydiniz?

Hepimiz teorik olarak erteleme hastalığının mantıklı olmadığını biliyor, ama işleri halletmek için son dakikaya kadar bekleme huyundan bir türlü kendimizi alıkoyamıyoruz.

İşte teoride “Erteleme Hastalığı” olarak nitelendirilen bu sözde hastalıktan nasıl kurtulacağız, sizin için bir liste hazırladım.

1. İşe yapılacaklar listesi hazırlayarak başlayın.

Biraz demode görünse de siz buna aldırış etmeyin. Yapacağınız şeyleri bir kağıda sırasıyla yazın. Günün tamamı yapmanız gereken görevleri irili ufaklı, önem sırasına göre dizayn edin. Daha sonra tek tek tamamladığınız işlerin yanına ☑ işaret koyun. Listedeki görevler birer birer azaldıkça bunu görmek size eğlenceli gelecektir.

• Listeyi hazırlarken dikkat etmeniz gereken en önemli nokta, erteleme eğiliminiz olan işlere odaklanmanızdır, normal şartlarda rahatça yapıp bitirdiklerinize değil.
• Eğer ihtiyaç duyuyorsanız bazı görevler için zaman dilimi belirleyin. Örnek; ”Köpeği dolaştır” yazmak yerine ”14:30’da köpeği dolaştır” yazın.
• Gün ortasında listedekileri öncelik sırasına göre yeniden düzenleyin. Öncelikli olan görevden devam edin, ufak tefek olan görevleri daha sonra yapın.
• Her zaman yanınızda bir not defteri yada not alabileceğiniz bir mobil uygulama bulundurun. Mesai saatlerinde aklınıza gelen her şeyi bu deftere yazın. O an aklınıza gelen ve yapmak istediğiniz şeyleri sadece not alın. Bunu yaparak ”erteleme döngüsüne” girmekten kurtulursunuz.

2. Bir işi bitirmeden başka bir iş yapmaya kalkışmayın..!

Birkaç işi aynı anda yapmak vakit kazandırıyormuş gibi görünse de başlı başına bir fiyaskodur aslında. Çevremizde iki işi aynı anda yapabilen insanlar olduğunun örnekleri tabi ki vardır ama iki işi aynı anda yapanlar aslında çok daha verimsiz ve az çalışır. Elinizi bir çok taşın altına sokmaya çalışarak kendinize eziyet etmeyi bırakın, her şeyi periyodik bir sıraya göre yapın. Kendinize bir yapılacaklar listesi yapın, Yapılacaklar listesindekileri tek tek sırayla yapmak, bir işten öbürüne atlayarak yarım yamalak iş çıkarmaktan çok daha verimli olacaktır. Dikkatimizi dağıtan ve sizi odaklanmaktan alıkoyan birçok faktör olduğunu konusunda hemfikiriz. Hemen yanı başımızda duran bir ödül, daha uzak bir gelecekte elde edeceğimiz ödülden daha iyidir. Maç izlemek, Twitter ‘a girmek vb. ufak ödüller daha hızlı sonuç verir.

3. Hep sonuç odaklı olun

Bazen önünüzde duran uzun mu uzun bir yapılacaklar listesi görmek sizde stres yaratabilir. Bu stresin yerine, liste bitince yaşayacağınız rahatlık hissini düşünün. İşler bittiğinde elinize geçecek boş vakti ve alacağınız parayı hayal edin. Böylece hedef odaklı çalışmaya devam edebilirsiniz.

4. Çok yoğun çalışacak zaman aralıkları yaratın.

Eğer düşüncelerinize ve hayallerinize yenik düşmüyorsanız yalnızca iş yapacağınız ufak bir zaman aralığı belirleyin. Mesela 15 dakika için etrafınızdaki bütün dikkat dağıtıcı imgeleri, telefonunuzu, dergileri ve hatta ilgi bekleyen sevgilinizi dahi etrafınızdan uzaklaştırın. 15 dakika boyunca yalnızca yapacağınız işe konsantre olun. Verimli çalışmaya odaklanın. Bu süre bittiğinde ne istiyorsanız onu yapmaya devam edin. Yoğun çalışma akışına kapılıp süre bittiğinde bile hala devam etme isteği duyabilirsiniz. Uzmanlar disiplinli çalışma alışkanlığı edinebilmek ve ertelemeyi önlemek için saat kurarak çalışmayı öneriyor. Çalışma zamanının yönetiminde, en bilinen metotlardan biri zaman kısıtlamasıdır ve işe yine görev listesi yaparak başlanır. Sonra her görev için yaklaşık bir süre belirlenir. Eğer belirlenen sürede bir görevi bitiremezseniz sıradaki göreve geçersiniz. Bu düzenleme ile işleri götürmek hem sizi aksiyon almaya iter hem de vakit öldürmenize engel olur.

5. En zor olanı seçerek işe oradan başlayın.

Önünüzde dağ gibi dikilmiş ve baş edilemez bir iş varsa ve sizin diğer alanlardaki verimliliğinizi engelliyorsa ilk önce bunu aradan çıkarmalısınız. En çok zaman harcayacağınız  işi bitirmek daha üretken olmanızı olanak sağlar ve bir süredir ertelediğiniz diğer işleri bitirmek için gereken motivasyonu size sağlar.

• Eğer bu önemli iş, bir oturuşta halledemeyeceğiniz büyüklükte bir iş ise küçük bölümlere ayırıp güne yaymayı deneyin. Böylece her bir aşamada içiniz ferahlayacak ve işi bitirmeye bir adım daha yaklaşmış olacaksınız.
• Bu ilk başta yapılacak olan işe özel olarak bağımsız bir liste hazırlayın ve sürekli görebileceğiniz bir yer koyun. Her maddenin üzerini karaladıkça, geriye kalan görevleri tamamlayacak motivasyonu kendinizde göreceksiniz. Sürekli görebileceğiniz bir yerde bulunması size düzenli olarak yapmanız gereken bir görev olduğunu sürekli hatırlatacaktır.

6. Bir kaç dakikanızı alacak görevleri bitirin.

Yapmak istemediğiniz yada ertelemeye çalıştığınız bir şey çıkarsa hemen kendinize şu soruyu sorun ”Bu işi yapmak bir kaç dakikadan fazla vaktimi alır mı?”. Bunlar mutfağı toplamak veya çiçekleri sulamak gibi ufak tefek ev işleri olabileceği gibi, hayatın başka alanlarında da böyle basit işler çıkar. İki dakikadan fazla vaktinizi almayan ama ertelemek istediğiniz her ne varsa aklınızda o anda onu yapın bitsin gitsin. Kendinizi iki dakika boyunca verimli olmaya zorlayın ve günün geri kalanını işgal etmekten kurtulun.

7. Dinlenme, Mola Verme

Eğer yaptığınız işe odaklanamaz zorlaştıysa ve artık yoğunlaşamayacak duruma geldiyseniz ve gönülsüzce devam ediyorsanız hemen kısa bir ara verin. Saatinizi on dakikaya kurun ve kısa süreli bir şekerleme yapın yada biraz kitap okumayı deneyin, bir arkadaşınıza telefon falan açın. Aklınızı çelip çalışmanıza mani olan şey neyse onu yapın ve ondan kurtulun, bu hevesten kurtulduktan sonra hemen işe geri dönün. Alarm çalana dek, sürenin biteceğinin farkında olarak çalışın.

8. Dikkatinizi dağıtacak her ne varsa, onlardan kurtulun.

Annenizi, eşinizi, dedenizi, çoçuğunuzu aramak veya okumakta olduğunuz kitabı bitirmek bile yapılacaklar listenizde yer alıyor olabilir. Ama daha önemli olan görevlerinizi tamamlayana kadar bunlar sürekli aklınızı gelerek dikkatinizi dağıtabilir. Belki telefonunuzu bir süreliğine kapatabilir, karşı koyamadığınız şeyleri gözden uzak bir yere kaldırabilir (tv, oyun konsolu, vb.) hatta ses geçirmez kulaklık takmayı bile tercih edebilirsiniz.

• Eğer TV karşısında yada internette çok fazla vakit geçiren biriyseniz, bilgisayarınıza yada telefonunuza internet kullanımını kısıtlayan bir uygulama indirmeyi tercih edebilirsiniz. Bazı web sayfalarına girişimi engelleyen veya belli bir zaman dilimi içinde erişimi kısıtlayan çok çeşitli uygulamalar üretildi bu uygulamalara göz atarak sizin için en faydalı olanı tercih edebilirsiniz. Üstelik siz bilgisayarı yada telefonu kapatana dek bu uygulamalar aktif olarak çalışıyor.
• Eğer bir rapor hazırlarken veya herhangi bir konuda yazı yazarken odaklanma sorunu yaşıyorsanız yazım programı kullanmayı deneyin. İnternette biraz araştırma yaparak size uygun kelime işlem yazılımını edinebilirsiniz. Bu programlar yazı yazarken alttaki görev çubuğu da dahil olmak üzere bütün ekranı bloke ediyor. Diğer taraftan da yoğunlaşabilmeniz için hafif bir enstrümantal müzik çalıyor. Bu programların en basit seviyedeki versiyonlarını internetten ücretsiz indirebilirsiniz.

9. Kendi kendinize motive olun

Yapılan araştırmalara göre çoğu insanın baskı altındandayken çok iyi performans sergilediği söylenmektedir. Eğer elinizde uğraştığınız projeye dair son teslim tarihi yoksa ne yapacaksınız? Tabiki hemen kendiniz bir son teslim tarihi belirlemelisiniz. Projeyi bitirmeniz gereken bir zaman belirleyin ve eğer bu sürede bitirebilirseniz kendinizi ödüllendirin. İşi yetiştiremezseniz ise kendinize bir ceza vermeyi deneyin.

• Olum-sal teşvik, bir bireyin motivasyonu üzerinde çok etkili bir araçtır. Yapmak için can attığınız bir aktiviteyi tercih ederek sıkı çalışmanın ödülü olarak kendinize bunu hediye edin. Bu belki gitmek istediğiniz bir film, arkadaşlarınızla dışarı çıkmak veya bir yemek olabilir. Size moral verecek her neyse onu tercih olarak belirleyin.
• Bir de olumsuz yönde teşvik yöntemi var. Ödül olarak canınızın hiç istemediği bir şeyi yapmaktan vazgeçin. Örneğin eğer rapor hazırlamayı Perşembe sabahına kadar bitirmeyi başarabilirseniz, gözünüzde büyüyen getir götür işleri veya ev işlerini yapmayın.
• Eğer bu iki teşvik yöntemi sizin işinize yaramıyorsa, cezalandırma yöntemini tercih edin. Sevdiğiniz bir şeyden kendinizi mahrum bırakın ve daha sıkı çalışın. Kısa bir mola vermeyin, akşam yemeği yemeyin veya elinizdeki iş bitene kadar sevgilinizle, eşimizle dahi konuşmayın.
• Hayır mı? Bununda mı bir faydası olmadı. O halde çok sert bir seçeneğe ihtiyacınız var, ortaya para koyun. Mesela en çok güvendiğiniz insana 100 TL verin. Eğer görevi gereken zaman dilimi içerisinde bitirmeyi başaramazsanız o parayı diledikleri gibi harcasınlar. Bu şekilde paranın cebinizde kalması için çok daha fazla çaba sarf etmiş olacaksınız.

10.  Kendinize bir suç ortağı bulun 🙂

Baktınız ki kendi başınıza adam akıllı çalışamıyorsunuz, o halde bir arkadaşınız veya ailenizden yardım isteyin. Planlı ve disiplinli çalışmak konusunda size yardım etmelerini isteyin. Yapmanız gerekenlerden başkalarına söz ederseniz daha sıkı çalışırsınız. Çünkü eğer başaramasanız onlara itiraf etmenin verdiği utanca katlanmak sizin için zor olacaktır.

• Bir yakınınıza gidin ve birkaç saat süreyle onun yanında çalışarak bütün işlerinizi tamamlayın. Böylece siz çalışırken sizi denetleyip, odaklanmanızı sağlayacak biri olduğuna kanaat getireceksiniz.
• Arkadaşlarınızın ilerleme sürecinizi denetleyebilmesi için bazı kontrol noktaları oluşturun. Bu, sizin görevleriniz için belirlenen son teslim süresi olabilir ve bu şekilde çalışma sürecinizle ilgili övgü alabilir ya da eleştirilebilirsiniz.

11. Mükemmeliyetçi gibi davranmaktan vazgeçin.

Eğer mükemmel zamanı, mükemmel elementleri bekliyor veya projenizin eksiksiz ve  kusursuz olmadığını düşünüyorsanız o işi tamamlayamazsınız. Bu mükemmeliyetçi bakış açısından biraz uzaklaşmak için, nitelikten ziyade niceliğe odaklanın. Eğer projenizin kusursuz olması şart değilse ama siz kusursuza ulaşmadan başladığınız işi bitiremiyorsanız, hemen o işi bırakıp sıradaki işi yapmaya geçin. Elinizdeki her iş bitince yeniden projeye döner ve kusursuzca tamamlarsınız.